Wat is cholesterol

Cholesterol is een vet en wordt door eiwitten omgeven om door het bloed getransporteerd te kunnen worden naar de lichaamscellen die erom vragen. Het wordt ruw geschat voor 3/4de opgebouwd in de lever en voor 1/4de rechtstreeks opgenomen uit wat je eet.

Cholesterol is een belangrijke bouwstof voor je lichaamscellen en bepaalde hormonen en is noodzakelijk in je spijsvertering. Een lichaam zonder cholesterol is voor een deel te vergelijken met een motor zonder olie: gedoemd om stuk te lopen. Cholesterol is noodzakelijk in dierlijke wezens, maar teveel is zoals altijd ook nooit goed.

• Behalve dat cholesterol een essentieel onderdeel van je celmembranen is,
• wordt het ook gebruikt om de galzuren aan te maken die in je gal worden opgeslagen. Deze galzuren helpen je darm met het absorberen van vetten.
• Tenslotte is cholesterol nodig voor het aanmaken van hormonen (zoals testosteron voor mannen en oestrogeen bij vrouwen) en Vitamine D.

Zonder cholesterol kan je dus niet leven, maar waarom spreekt met dan van "slechte cholesterol"?

HDL en LDL: "goede" en "slechte" cholesterol

Cholesterol is een vet en drijft daarom bovenop het bloed. Om het toch te kunnen transporteren in de bloedstroom, wordt het ingekapseld met eiwitten. 2 van deze transporteiwitten lees je op je bloedtest: LDL en HDL.

De volksmond heeft het strikt gesproken fout als het over "goede" en "slechte" cholesterol praat. HDL of "goede cholesterol" en LDL of "slechte cholesterol" zijn beide eiwitrijke transporteurs van cholesterol. Om volledig te zijn, bewegen er in je lichaam ook nog de zeer lichte VLDL cholesterol en de lichter dan water chylomicrons. Langs de andere kant van het spectrum zijn er de nog zwaarder dan HDL: VHDL.

Even de nomenclatuur precies uitleggen: LDL staat voor Low Density Lipoprotein. Lipo staat voor vet en protein voor eiwit. Cholesterol is dus een vet en een lipoprotein (zoals LDL en HDL) is een "vet omgeven door eiwit", zodat het niet gaat bovendrijven boven je bloed maar wel gaat bewegen in je bloedstroom.

Voor de medische wereld zijn de LDL en HDL makkelijk gemeten: de HDL gaat het teveel aan vetten in je lichaam weer afvoeren naar de lever: vergelijk het met de vuilkar die je bloedstroom proper houdt. De LDL gaat de vetten vervoeren naar waar je lichaam het nodig heeft. Spijtig genoeg is het LDL vervoermiddel niet ideaal: het kan in bepaalde gevallen tegen de wand van je bloedvaten gaan plakken en zo je bloedvaten vernauwen.

Een bloedtest is steeds een momentopname. Als je denkt dat je er een supergezonde levensstijl op na houd maar je bloedtest vertoont toch een serieus hoge totale cholesterol (hoger dan 8 mmol/L, ideaal is lager dan 5mmol/L), doe dan na een week een nieuwe bloedtest en vergelijk de resultaten om te weten of het om een piekmoment ging (bijvoorbeeld geen 12 uur gevast) of wel degelijk over een gemiddelde waarde.

Zit je totaal lager dan 5mmol/L, je LDL lager dan 2.6mmol/L, je HDL als man hoger dan 1mmol/L of als vrouw hoger dan 1.2mmol/L en je triglyceriden niet hoger dan 1.7 mmol/L, dan zit je "veilig".

Zitten je waarden "fout", dan is het aan je dokter om je ganse levensstijl, eetgewoonten en risicofactoren in te schatten vooraleer je kan besluiten in hoeverre je moet ingrijpen om de "foute" waarden weer binnen de aanbevolen algemene standaard streefwaarden te krijgen.